Bırakın Bezini Almanızı O İstesin
Onsekizinci aydan itibaren üçüncü yaşın sonuna kadarki dönem, psikanalitik gelişimin anal dönemidir. Bu dönem psikososyal açıdan gelişmenin ise otonomi dönemidir. Bu dönemde, daha önce ağız çevresinde olan haz, anüs ve civarı dokulara yerleşir. Dolayı-sı ile artık emzik faslı bitmiş, 'popo' faslı başlamıştır. Bu nedenle bu döneme anal dönem denir. Çünkü Latince anal, popo ile ilgili demektir. Kakası ona ait bir eserdir. Onu yapıp yapmama kararı ona aittir. Bu onun kararıdır, sizin kararınız değil. Kakasını isterse o, kendisi verecektir İnsanın yapacaklarına kendinin karar verebilme yeteneğinin ilk ortaya çıkması bu şekilde olur. Psikososyal olarak otonom denmesinin sebebi de otonom bağımsız anlama geldiği içindir. Çünkü insanın kendi kararlarını kendinin verebiliyor olması bağımsızlığı demektir.
- Yaaa! Bu çocuk benden ne istiyor? Yine gitti masanın altında kakasını yaptı. Kakasının geldiğini bilmese yüreğim yanmayacak. Yaptığını da biliyor. Bakar mısınız yaptıktan sonra sırıtarak masanın altından bana bakıyor.
O halde, sık sık koklayarak, ya da bezini aralayıp bakarak, kaka ya da çiş yapıp yapmadığı kontrol edilmemelidir. Çocuk kakasını yaptıktan sonra, annesinden onu almasını, yine kendisi istemelidir. Bu dönem iyi doyurulursa geleceğin kendi kararlarını verebilen, kararlarında tutarlı insanının temeli atılmış olur.
Pişik tedavi edilir. Yaptığı kakanın kabul görmemesi ile yerleşecek utanç duygusu ve inatçı karakter tedavi edilemez. Hayat boyu yerleşir. Utanç duygusu, aşağılanma hissi uyandırır ve yeteneklerin ortaya çıkmasına engel olur.
Düzen ile Özdeşleşme
Anal ya da Otonomi dönemi dediğimiz 1,5 - 3 yaş arasındaki dönemde, benlik, özdeşleşme ile yeni bir boyut kazanır. Çocuk, temizlik ve düzen ile özdeşlesin Fakat burada aşırıya kaçan titiz bir annenin erken ve sıkı tuvalet terbiyesi haz ilkesinin doyurulmasına engel olur. Titiz anne katı tuvalet terbiyesi ile haz ilkesinin doyurulmasına engel olduğu gibi çocuğun kendi kararlarını vermesine de engel olur. Aynı zamanda aşırı temizlik ile özdeşleşen çocukta, yerine getiremediği her temizlik kuralı bir suçluluk duygusu yaratır. Bu durum, bu dönemin başarısız sonuçlanmasına yol açar. Kararsız ve ne şekilde olursa olsun verdiği kararlardan utanç duyan, aşırı titiz, cimri, inatçı, anal erotizm sergileyen ya da buna aşırı tepki gösteren bir kişiliğin temelleri atılır.
Burası yazlık olmasına rağmen, bahçe taşına kadar ayrı terlik, alt katta ayrı terlik, merdivenlerde ayrı terlik, ikinci katta ayrı terlik ... (devamı var da üst katlara hiç çıkmadığımız için hata yapmayalım dedik.) giyilmek zorunluluğu vardı. Sık sık annenin çığlıklarını duyardık,
-Gene miii (İşte, gene mi buraya ıslak ayakla bastınız gibi.)
Ara sıra da oğlanların elinde bir yer bezi, yerleri sildiklerine şahit olurduk.
Bu günler hızla akıp geçti. İki erkek kardeş göz açıp kapayana kadar büyüdüler. Biri 16 diğeri 20 yaşına geldiler. İkisi de akademik açıdan başarısızlar, sigara ve alkol bağımlılıklarını duyuyoruz. Ayrıca toplumla uyuşmayan davranış sorunları var.
Ya da tam tersi, ilgisiz bir anne ile kakası içinde büyümüş olmak da bu dönemi örseler. Çocuk temizlik ve düzenle yeterince özdeşleşemez. Kararsız, başkalarının kararlarını da kabul etmeyen itirazcı, dağınık, sado-mazoşist bir kişilik oluşur.
Doç.Dr. Sabiha Paktuna Keskin
Pediatrist, Pediatrik Nörolog
Uluslararası Tıp
Çocuk Beyin Hastalıkları